فایلی که برای دانلود قرار داریم دانلود تحقیق نقش مذهب در نهضت جنگل امیدوارم این فایل برایتان مفید باشد
این فایل ورد می باشد و در 23 صفحه است قابلیت ویرایش دارد.
قسمتی از متن تحقیق:
همواره
در میان محققان بر سر اینکه آیا نهضتجنگل دارای گرایشات مذهبی بود و آیا
باورهای مذهبی موسسان، اعضاء و طرفداران آن در گسترش و موفقیتهای آن
نقشآفرین بوده یا نه، اختلافاتی به چشم میخورد. برخی از مورخان و
پژوهشگران تاریخ معاصر ایران به دلایل مختلف ـ از جمله ضدیت با دین یا
وابستگی به قدرتهای خارجی ـ سعی در نفی و انکار آموزههای مذهبی در باور و
عملکرد میرزاکوچکخان و نهضتجنگل داشتهاند. آنان تاکید میکنند که
نهضتجنگل به هیچ عنوان رنگ و بوی مذهبی نداشته و این نهضت در مبارزات خود
کاملا از ایدئولوژی غیرمذهبی پیروی میکرده است. عدهای حتی پا را از این
فراتر گذاشته و با استناد به عملکرد برخی اشخاص یا گروههای همراه نهضت، این
ادعا را مطرح نمودند که نهضتجنگل اساسا ماهیتی نهتنها غیردینی بلکه
ضددینی داشت. اما نگاهی دقیق و موشکافانه به ماهیت نهضتجنگل، بهویژه به
همراهی تودههای محروم و نیز به بزرگترین چهره آن، یعنی میرزاکوچک خان،
بهوضوح نشان میدهد که دین و گرایشات مذهبی در نهضتجنگل از نفوذ و جایگاه
بالایی برخوردار بوده است. گاه این حضور و نفوذ کاملا نمایان و آشکار است و
گاه مذهب در نقش یک عنصر الهامبخش و تاثیرگذار بر عملکرد، اهداف و
شعارهای این حرکت ظاهر میشود؛ چنانکه این حالت در مرامنامه نهضتجنگل
بهخوبی آشکار است و برخی مواد آن مرامنامه آشکارا رنگ و بوی مذهبی دارد و
برخی دیگر از بندهای مرامنامه نیز تحت تاثیر باورهای مذهبی شکل گرفته
است. بدونتردید میرزاکوچکخان به عنوان رهبر نهضتجنگل تحت تاثیر باورهای
مذهبی و اصول راستین دین اسلام بوده است. میرزا یک مسلمان معتقد بود و این
اعتقاد را تا آخرین لحظه عمر خود حفظ کرد. او حتی قبل از آغاز حرکت مشروطه
در رشت به تحصیل علوم دینی مشغول بود و در این مدت عملا یک روحانی محسوب
میشد. هرچند وی بهخاطر مبارزه با استبداد و کمک به آزادیخواهان، درس و
بحث را رها کرد اما هرگز به لحاظ باورهای مذهبی در او نقصانی پدید نیامد.
ابراهیم فخرایی از یاران نزدیک میرزا در این مورد میگوید:« میرزا یک
ایرانی ایدهآلیست و یک مرد مذهبی تمامعیار بود. هیچگاه واجباتش ترک
نمیشد و از نماز و روزه قصور نمیکرد. . .»
میرزا کوچکخان زمانیکه هنوز در تهران بود، با چهرههایی از طرفداران طرح اتحاد اسلام معاشرت داشت و پس از آنکه به رشت آمده و فعالیت خود در قالب نهضتجنگل را نیز شروع کرد، همچنان در هیات اتحاد اسلام رشت تا زمان انحلال آن، عضویت داشت. علاوه بر این، رفتار سیاسی و اجتماعی میرزا نیز بهروشنی گویای این مطلب است که وی فردی متدین و معتقد بوده است. او این عقاید خود را حتی در زمان همکاری با اشخاصی چون احساناللهخان و حیدرخان عمواغلی ـ که تقریبا دارای عقاید ضدمذهبی بودند ـ حفظ کرد. یحیی دولتآبادی از مورخان همعصر میرزا مینویسد:«میرزا کوچکخان یکی از مجاهدان گیلان است. در این وقت، سالش بهظاهر میان پنجاه و شصت است. مردی است قویبنیه، سیه چرده، موی سر و صورتش انبوه، دارای اخلاق نیکو و در عین صلح و سلامتخواهی سلحشور، دوستدار عالم اسلامیت و طرفدار استقلال و آزادی ایران و مخالف حکومتهای استبدادی خودی و بیگانه . . .» ازسویدیگر شکی وجود ندارد که ارتباط بسیار تنگاتنگ و محکمی میان نهضتجنگل و هیات اتحاد اسلام وجود داشته و این امر بهوضوح در مرامنامه نهضتجنگل و مطالب روزنامه جنگل نیز به چشم میخورد. در شماره 28 این روزنامه آمده است: «بلی ما به نام اتحاد اسلام قیام کردیم و به این جمعیت مقدس منتسبیم ولی باید دانست که طرفدار اسلامیم، به نام سادة انما المومنون اخوة. یعنی میگوییم در این موقع که تشتت کلمه و اختلاف اسلامیان، مسلمانان را به دست دشمن عمومی ذلیل و زبون کرده نباید مسلمانان برادرکشی کنند و به نام شیعه و سنی و سایر عناوین مذهبی به جان هم افتاده و مجال استفاده به دشمن عمومی بدهند . . . بعد از موفقیت به انجام وظایف ایرانیت، البته برادران اسلامی مادامی که به وظایف اخوت خود عمل کنند بر دیگران مقدم خواهند بود و از استقلال ممالک اسلامی خرسند و از تزلزل استقلال خانههای مسلمین متاثر میشویم. این است معنی اتحاد اسلامی که ما میگوییم. آیا هیچ مسلمانی را شایسته است سرپیچی از این اصل اساسی؟» ...
میرزا کوچکخان زمانیکه هنوز در تهران بود، با چهرههایی از طرفداران طرح اتحاد اسلام معاشرت داشت و پس از آنکه به رشت آمده و فعالیت خود در قالب نهضتجنگل را نیز شروع کرد، همچنان در هیات اتحاد اسلام رشت تا زمان انحلال آن، عضویت داشت. علاوه بر این، رفتار سیاسی و اجتماعی میرزا نیز بهروشنی گویای این مطلب است که وی فردی متدین و معتقد بوده است. او این عقاید خود را حتی در زمان همکاری با اشخاصی چون احساناللهخان و حیدرخان عمواغلی ـ که تقریبا دارای عقاید ضدمذهبی بودند ـ حفظ کرد. یحیی دولتآبادی از مورخان همعصر میرزا مینویسد:«میرزا کوچکخان یکی از مجاهدان گیلان است. در این وقت، سالش بهظاهر میان پنجاه و شصت است. مردی است قویبنیه، سیه چرده، موی سر و صورتش انبوه، دارای اخلاق نیکو و در عین صلح و سلامتخواهی سلحشور، دوستدار عالم اسلامیت و طرفدار استقلال و آزادی ایران و مخالف حکومتهای استبدادی خودی و بیگانه . . .» ازسویدیگر شکی وجود ندارد که ارتباط بسیار تنگاتنگ و محکمی میان نهضتجنگل و هیات اتحاد اسلام وجود داشته و این امر بهوضوح در مرامنامه نهضتجنگل و مطالب روزنامه جنگل نیز به چشم میخورد. در شماره 28 این روزنامه آمده است: «بلی ما به نام اتحاد اسلام قیام کردیم و به این جمعیت مقدس منتسبیم ولی باید دانست که طرفدار اسلامیم، به نام سادة انما المومنون اخوة. یعنی میگوییم در این موقع که تشتت کلمه و اختلاف اسلامیان، مسلمانان را به دست دشمن عمومی ذلیل و زبون کرده نباید مسلمانان برادرکشی کنند و به نام شیعه و سنی و سایر عناوین مذهبی به جان هم افتاده و مجال استفاده به دشمن عمومی بدهند . . . بعد از موفقیت به انجام وظایف ایرانیت، البته برادران اسلامی مادامی که به وظایف اخوت خود عمل کنند بر دیگران مقدم خواهند بود و از استقلال ممالک اسلامی خرسند و از تزلزل استقلال خانههای مسلمین متاثر میشویم. این است معنی اتحاد اسلامی که ما میگوییم. آیا هیچ مسلمانی را شایسته است سرپیچی از این اصل اساسی؟» ...